နာမည္ေကာင္း မရသည့္တိုင္ နာမည္ပ်က္ စာရင္း မဝင္မိဖို႔ လိုသည္

နာမည္ေကာင္း တစ္ခုရဖို႔၊ လူ႐ိုေသ၊ ရွင္႐ိုေသျဖစ္ဖို႔ အတြက္ေတာ့ အခ်ိန္ယူ ရပါသည္။ ထိုၾကာရွည္ေသာ ကာလအတြင္းတြင္ လည္း အမွားနည္းႏိုင္ သမွ်နည္းေအာင္ တည္ေဆာက္ ရပါသည္။ ဂုဏ္သတင္းေမႊး ဖို႔အတြက္ေတာ့ အခ်ိန္ယူရသည့္ သေဘာ ျဖစ္သည္။ နာမည္ပ်က္ ခ်င္လွ်င္ တစ္ခဏ အတြင္း၊ တဒဂၤအတြင္း အမည္တစ္ခုသည္ ပ်က္သြားဖို႔ လြယ္သည္။ ဂုဏ္သတင္း ေကာင္းရဖို႔ အတြက္ေတာ့ လူေတြအေပၚ မည္မွ်ေကာင္းက်ဳိးျပဳ ခဲ့သည္ဟူေသာ အခ်က္သည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးသည္။ တိုယိုတာ ကုမၸဏီသည္ Prius ကားတစ္မ်ဳိး ကိုထုတ္လုပ္ လိုက္ေသာေၾကာင့္ ကားစီးသူ မ်ားအၾကား Prius ေၾကာင့္ နာမည္ႀကီးခဲ့ သည္။ Prius ေၾကာင့္ ဂုဏ္သတင္းေမႊးခဲ့ သည္။ ဆီစားအံ့မခန္း သက္သာေၾကာင့္ျဖစ္ သည္။
တစ္ဂါလံကို မိုင္ (၅ဝ)ရေအာင္ ေမာင္းႏိုင္သည္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ သံုးစြဲသူ မ်ားအႀကိဳက္ျဖစ္ေစသည္။ GE သည္လည္း ထို႔အတူ လူေတြေလးစား ဂုဏ္ျပဳမႈျဖစ္လာ ေအာင္ လူထု အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ား အေန ျဖင့္ ေလအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ ေနေရာင္ျခည္ စြမ္းအင္သံုး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္မႈတြင္လည္း ေကာင္း တီထြင္ဖန္တီးၿပီး ေဈးကြက္တြင္ ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ေလာင္စာစြမ္းအင္ သက္သာေစျခင္းေၾကာင့္လည္း GE ကို Ecomagination ဟုပင္ေခၚေဝၚလာ သည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈ လည္း အနည္းဆံုးျဖစ္ေစသည္။ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈကိုလည္း လံုးဝမျဖစ္ေစေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ Starbucks ကိုလည္း ေကာ္ဖီစိုက္ပ်ဳိးေသာစိုက္ပ်ဳိးေရးသမားမ်ား က ဂုဏ္ျပဳၾကသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ Starbucks ေၾကာင့္ ေကာ္ဖီစိုက္ပ်ဳိးသူမ်ား ဝင္ေငြတိုးေစခဲ့သည္ကား အမွန္ျဖစ္သည္။ Starbucks မတိုင္မီက ထင္ရွားေသာ အမွတ္တံဆိပ္မ်ားရိွခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း ထိုအမွတ္တံဆိပ္မ်ားထင္ရွားမႈသည္ သူ႔လုပ္ငန္း၊ သူ႔ကုမၸဏီအတြက္သာျဖစ္ေစ သည္။ ေကာ္ဖီေတာင္သူမ်ားအတြက္ကား အက်ဳိးမျပဳခဲ့၊ Starbucks သည္ ေကာ္ဖီ စိုက္ပ်ဳိးသူေတာင္သူမ်ားအတြက္ပါ အက်ဳိး ျပဳေစေသာေၾကာင့္ ေကာ္ဖီေလာကတြင္ Starbucks ၏ဂုဏ္သတင္း Reputation ေမႊးပ်ံ႕ခဲ့သည္။ Reebok သည္လည္း ထို႔အတူပင္ျဖစ္သည္။ Reebok တြင္ အလုပ္အကိုင္တစ္ခုရဖို႔အတြက္ေတာ့ အလြန္ခက္ခဲသည္။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူ႔အလုပ္သမားမ်ားကို အလြန္ဂ႐ုစိုက္ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အလုပ္သမားမ်ား ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ အျပည့္အဝ ေပးသည္။
ထို႔အတူ ေကာင္းေသာအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေသာကုမၸဏီလုပ္ငန္းမ်ား၊ ဂုဏ္ သတင္းေမႊးေသာလုပ္ငန္းမ်ားရိွသကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အား နည္းခဲ့ေသာလုပ္ငန္းမ်ားလည္းရိွခဲ့ပါသည္။ ပမာအားျဖင့္ Walmart ဆိုလွ်င္ တစ္ခ်ိန္ က သူ၏ဝန္ထမ္းမ်ားသည္ လုပ္ခလစာ နည္းေနမႈမ်ား၊ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ရသင့္ ရထိုက္ေသာအခြင့္အေရးမ်ား နစ္နာဆံုး႐ံႈး သြားမႈမ်ားေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ ေလာင္အေရးဆိုမႈမ်ား၊ သတင္းစာဂ်ာနယ္ မ်ားတြင္ သတင္းအျဖစ္ေဖာ္ျပခံရမႈမ်ားရိွခဲ့ ဖူးသည္။ Nike လည္း ထို႔အတူပင္ျဖစ္ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျဖစ္ပံုကတစ္မ်ဳိးျဖစ္ သည္။ သူကေတာ့ ကေလးလုပ္သားမ်ား ခိုင္းေစခဲ့မႈျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္း တစ္ပါးတြင္ ဖြင့္လွစ္ထူေထာင္ထားေသာ Nike လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေလးလုပ္သား မ်ားခိုင္းေစမႈေၾကာင့္ နာမည္ပ်က္ေသာ သေဘာလည္းရိွခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လုပ္ငန္း၏နာမည္သည္ အေရးႀကီးသည္။ နာမည္ေကာင္းစာရင္း reputation တြင္ မပါႏိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ နာမည္ပ်က္စာရင္း Blacklists မ်ားတြင္ မဝင္မိဖို႔ အေရးႀကီးလာသည္။ ကုမၸဏီ လုပ္ငန္းတစ္ခုအတြက္ နာမည္ေကာင္းရဖို႔ အတြက္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္ႀကီး (၅)ခ်က္ကို ဂ႐ုစိုက္ရန္လိုအပ္သည္ဟု လည္း ေလ့လာသူမ်ားကသံုးသပ္ၾကသည္။ ၁။ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းတစ္ခုအေနျဖင့္ မိမိထုတ္လုပ္လိုက္ေသာ ကုန္စည္ႏွင့္ဝန္ ေဆာင္မႈမ်ားသည္ အမွန္တကယ္အရည္ အေသြးျပည့္မီျခင္းရိွမရိွ၊ စံခ်ိန္စံၫႊန္းကိုက္ မကိုက္၊ ဂ႐ုတစိုက္ထုတ္လုပ္သည္လားဟူ ေသာေမးခြန္းကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေျဖတတ္ ဖို႔ အေရးႀကီးသည္ဟုဆိုပါသည္။ အကယ္ ၍ ထိုေမးခြန္းကိုမေျဖႏိုင္ပါက ေနာက္ေမး ခြန္းမ်ားလည္း ေမးရန္မလိုေတာ့ဟုဆိုပါ သည္။ ထိုအခ်က္သည္ အေျခခံအခ်က္ျဖစ္ သည္။ မိမိေရာင္းခ်လိုက္သည့္ ထုတ္ကုန္ သည္ပင္လွ်င္ အမွန္အကန္မထုတ္လုပ္ ေသာလုပ္ငန္းအတြက္ေတာ့ နာမည္ ေကာင္းဆိုသည့္ Reputation လည္း ရိွမည္မဟုတ္ေတာ့ပါ။
၂။ ကုမၸဏီအေနျဖင့္ တည္ၿငိမ္ေသာ အျမတ္အစြန္းမ်ားရရိွမႈ/ရိွမရိွဆိုသည့္ အခ်က္ကို သံုးသပ္ရန္လိုသည္။ အျမတ္ အေနျဖင့္ မ်ားျခင္း၊ နည္းျခင္းဆိုသည္ သေဘာထက္၊ ပံုမွန္ရရိွေနေသာအျမတ္ အစြန္းကိုဆိုလိုသည္။ ထိုသို႔ေသာအျမတ္ အစြန္းသည္ ကာလအေတာ္ၾကာသည္ အထိ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္စြမ္းရိွေသာ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေဖာက္သည္မပ်က္ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေဖာက္သည္မပ်က္သည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာလည္း လုပ္ငန္းအေပၚ ယံုယံုၾကည္ၾကည္သံုးစြဲေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ သည္။
၃။ လုပ္ငန္းမ်ားစီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေနအထားသည္ ထင္သာျမင္သာရိွေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈျဖစ္မျဖစ္ဆိုသည့္အခ်က္လည္း ဆန္းစစ္ရန္လိုသည္။ ေရလိုက္၊ ငါးလိုက္၊ သင့္သလိုအုပ္ခ်ဳပ္၊ ေတာ္သလိုစီမံ၊ ျဖစ္သလို စီမံေသာလုပ္ငန္းမ်ားစြာရိွသည္။ စီမံခန္႔ခြဲ မႈညံ့ဖ်င္းေသာလုပ္ငန္းအတြက္ နာမည္ ေကာင္းထိန္းသိမ္းရန္ခက္ပါမည္၊ အေၾကာင္းမွာ နာမည္ေကာင္းမရိွေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
၄။ လုပ္ငန္းတြင္ လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္ေသာအရည္အခ်င္းႏွင့္ျပည့္စံုေသာ လုပ္သားအင္အားခန္႔ထားမႈ ျပည့္စံုမႈရိွမရိွ ဆိုသည့္အခ်က္မ်ားကိုလည္း ဂ႐ုစိုက္ရန္ လိုပါသည္။ ကုန္ၾကမ္းရရိွမႈအေျခအေန၊ ကုန္ေခ်ာျဖန္႔ျဖဴးမႈအေျခအေန ပံုမွန္အေန အထားတြင္ရိွမရိွဆိုသည့္အခ်က္သည္ အေရးႀကီးသည္။ လုပ္ငန္းတစ္ခုလုပ္ကိုင္ ရာတြင္ မၾကာခဏအေရးေပၚအေျခအေန လုပ္ကိုင္ေနရျခင္းမ်ား၊ မၾကာခဏ အိုဗာ တိုင္ (Overtimes) ဆင္းေနရမည္ဆိုပါက ထိုလုပ္ငန္းသည္ Reputation ရရိွရန္ မလြယ္ပါ။
 ၅။ လုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ လူမႈေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ား၊ ႏွင့္ အခါႀကီးရက္ႀကီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ဆိုင္ ေသာ ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားတြင္ ပါဝင္မႈရိွမရိွ ဆိုသည့္အခ်က္ကိုလည္း ဆန္းစစ္ရန္လုိပါ မည္။ အခ်ဳိ႕ေသာလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လုပ္ငန္းရွင္အေနျဖင့္သာ လူမႈေရး၊ ဘာသာ ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ျခင္းရိွၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းအမည္ျဖင့္ပါဝင္မႈ အတြက္ေတာ့ နည္းတတ္ပါသည္။ ယေန႔ မ်က္ေမွာက္အေျခအေနတြင္ လုပ္ငန္းရွင္ အေနျဖင့္ ဘာသာေရး လူမႈေရးလုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ပါဝင္ျခင္းထက္၊ လုပ္ငန္းအေန ျဖင့္ ပါဝင္လာမႈအသြင္ေျပာင္းလာပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ လူထုၾကားတြင္ လုပ္ငန္း ရွင္ထက္၊ လုပ္ငန္းကို လူသိပိုခံသည့္ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္းရွင္အေနျဖင့္ လူသိခံျခင္း၊ လုပ္ငန္းအေနျဖင့္ လူသိခံျခင္း ဆိုသည္မွာလည္း လုပ္ငန္းအေနအထား ေပၚမ်ားစြာမူတည္ေန ပါလိမ့္မည္။
အခ်ဳိ႕ေသာလုပ္ငန္း မ်ားသည္ စုေပါင္း ပိုင္ဆိုင္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား Employee Owned Company မ်ားျဖစ္ေနလွ်င္ လုပ္ငန္းအေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္တတ္ၾက သည္။ အခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အက်ဳိးတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာလုပ္ငန္းမ်ဳိး Mutual Company လည္းရိွတတ္ပါသည္။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ဳိးမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းရွင္အေနျဖင့္ ရပ္တည္လုိ႔မရပါ။ လုပ္ငန္းအေနျဖင့္သာ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ ေနာက္တစ္ မ်ဳိးကေတာ့ သမဝါယမလုပ္ငန္း (Cooperative) မ်ားျဖစ္သည္။ တစ္ဦးတစ္ ေယာက္အမည္ျဖင့္ လုပ္ငန္းကိုအမည္ ေကာင္းခံလို႔မရေသာ လုပ္ငန္းမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ သည္။ ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ဳိးမွာ Benefit Corporation မ်ားျဖစ္သည္။ လူမႈေရး အက်ဳိးအလုိ႔ငွာ ထူေထာင္ထားေသာ လုပ္ငန္းမ်ဳိးမ်ားျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ေသာ လုပ္ငန္း မ်ဳိးမ်ားသည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ေကာင္းျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ထားေသာလုပ္ငန္း မ်ဳိးမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ လုပ္ငန္း အတြက္ သာ နာမည္ေကာင္းရယူႏိုင္ ပါသည္။ အမည္ေကာင္း လက္မွတ္အတြက္ လူတိုင္း၊ လုပ္ငန္း တိုင္းသည္ ႀကိဳးစားၾက သည္ခ်ည္း သာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း လူတိုင္းအတြက္ႀကိဳးစားရာတြင္ Individuals သေဘာမ်ဳိးရယူသြားျခင္းရိွသကဲ့သို႔ အဖဲြ႕အစည္းသေဘာမ်ဳိး (Institutions) အေနျဖင့္လည္း ရယူႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း နာမည္ေကာင္းအတြက္ အေရးႀကီး ေသာအခ်က္မွာ လုပ္ငန္းတစ္ခု အေနျဖင့္ Institutional Factors သေဘာမ်ဳိးအရ ဖြဲ႕စည္းထား ေသာ္လည္း တစ္ဦးေကာင္း တစ္ေယာက္ေကာင္း သေဘာမ်ဳိး Individual Reputation ရယူမည္ ဆိုလွ်င္ ထို Reputation ကို ရယူထား သူအတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ား သည္ကိုေတာ့ သတိ ခ်ပ္ရန္ လိုပါမည္။

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္စိုး(ေဘာဂေဗဒ)
အခြင့္အလမ္း